نظریۀ همکاری طرفین دعوا و دادرس در حل و فصل اختلاف

نظریۀ همکاری طرفین دعوا و دادرس در حل و فصل اختلافات از مباحث جدید آیین دادرسی مدنی است که در چند سال اخیر از سوی یکی از استادان مطرح شده است. نظریۀ همکاری به معنای اجرای قانون تعریف شده است. به‌عبارت‌دیگر، طرفین و دادرس در حل و فصل اختلاف با یکدیگر مشارکت می‏کنند. اگرچه در برخی از قوانین جدید، نظریۀ یادشده به صورت پراکنده مشاهده می‏شود، اما این نظریه در آیین دادرسی مدنی فراملی مصوب 2004م شالودۀ اصلی را تشکیل می‏دهد و نمود اصلی را دارد. با بررسی قوانین کشور، این نتیجه یافت می‏شود که نظریۀ همکاری، هرچند در پاره‏ای مواد دیده می‏شود، این امر به معنای به‌کارگیری نظریۀ همکاری در نظام حقوقی نخواهد بود و نظام حقوقی ما دارای این نظریۀ نوین در آیین دادرسی نیست. پس از مطالعۀ موردی قانون آیین دادرسی مدنی فرانسه، اصول آیین دادرسی مدنی فراملی، و قوانین ایران، می‏توان گفت که نظریۀ همکاری، نظریه‌ای صحیح و مقبول است و می‌توان آن را در برخی باب‏ها ازجمله در تعیین صلاحیت محلی دادگاه، تعیین زمان جلسات، داوری، صلح و سازش، نحوۀ ابلاغ اوراق، شیوۀ ادارۀ جلسۀ دادرسی و غیره اعمال کرد.